Në Kuvendin e Kosovës sot filluan punimet e sesionit të 36-të Asamblesë Rajonale të Evropës (ARE) të Asamblesë Parlamentare të Frankofonisë, në të cilat mori pjesë Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti.
Kurrti ka thënë ky parlament simbolizon një përpjekje të gjatë për liri, drejtësi dhe barazi. Por ai ka shtuar se, përkundër dëshirës për t’u avancuar nga anëtare e asociuar në anëtare të plotë të Organizatës Ndërkombëtare të Frankofonisë, Kosova ende nuk ka mundur t’i përmbushë të gjitha detyrat e nevojshme për të fituar këtë status.
Samiti i fundit i mbajtur në Francë tetorin e kaluar, dhjetë vjet pasi Kosova u bë anëtare vëzhguese, ishte gjithsesi një moment i rëndësishëm në rrugën tonë drejt vlerave përbërëse të organizatës, ka thënë Kurti.
“Në emër të Qeverisë së Republikës së Kosovës, kam kënaqësinë t’ju mirëpres e t’ju bashkohem këtu në tempullin e demokracisë sonë. Në vendin tim, si në tuajin, parlamenti simbolizon luftën tonë të përbashkët për të mbrojtur parimet që burojnë nga modeli më i mirë i shoqërisë që ka ekzistuar ndonjëherë, pra demokracia.
Por, më shumë se kaq, në Kosovë ky parlament simbolizon një përpjekje të gjatë për liri, drejtësi dhe barazi. Mund të tingëllojë e çuditshme të dëgjoni se sot jemi vetëm një çerekshekulli nga çlirimi i Kosovës dhe më pak se 17 vjet nga pavarësia e vendit tonë.
Andaj, duke ju drejtuar këtu, ku shumica prej nesh kanë ende një kujtim të freskët të viteve të errëta të fundshekullit të XX-të, dëshiroj të theksoj se demokracia, të drejtat themelore të njeriut dhe paqja, nga të cilat ne të gjithë ishim të privuar në atë kohë, kanë sot një kuptim shumë të çmuar për neve. Ndër këto vlera fundamentale, më lejoni të nënvizoj se edhe pse popullsia e Kosovës është rreth 93% shqiptare, vendi ynë jetëson një shkallë të lartë respekti për shumëgjuhësinë dhe multikulturalizmin, e cila është e ngërthyer në kushtetutën tonë dhe vërehet në çdo ligj shtetëror, ndërsa 20 nga 120 ulëse në Kuvend janë të rezervuara për pakicat etnike. Rrjedhimisht, Kosova është një vend ku mund të gjenden vlerat rrënjësore që i ndajmë me botën e frankofonisë.
Megjithëkëto, më duhet të vë në pah se, përkundër dëshirës për t’u avancuar nga anëtare e asociuar në anëtare të plotë të Organizatës Ndërkombëtare të Frankofonisë, Kosova ende nuk ka mundur t’i përmbushë të gjitha detyrat e nevojshme për të fituar këtë status. Samiti i fundit i mbajtur në Francë tetorin e kaluar, dhjetë vjet pasi Kosova u bë anëtare vëzhguese, ishte gjithsesi një moment i rëndësishëm në rrugën tonë drejt vlerave përbërëse të organizatës”, ka thënë Kurti.
Kurti ka shtuar se jo gjithçka varet nga vendimet e Kosovës, duke patur parasysh që duhet të ketë edhe disa vlerësime politike që lidhen me kriteret e marrëdhënieve të mira fqinjësore.
“Natyrisht, është e kuptueshme që jo gjithçka varet nga vendimet e Kosovës, duke patur parasysh që duhet të ketë edhe disa vlerësime politike që lidhen me kriteret e marrëdhënieve të mira fqinjësore. Dhe në këtë drejtim të gjithë i dimë veçoritë historike dhe të sigurisë mbi sfidat që prekin të gjithë rajonin, përkundër gatishmërisë së dëshmuar të Kosovës për të kontribuar në të gjitha aspektet e bashkëpunimit rajonal.
Por, ndërkohë jam i bindur se potenciali i plotë i zhvillimit të mësimit të frëngjishtes në Kosovë mbetet ende i pashfrytëzuar.
Prandaj, në pritje të samitit të ardhshëm të vitit 2026, kur Kosova synon të aplikojë sërish për marrjen e statusit të anëtarit me të drejta të plota, Qeveria jonë dhe komunat e Kosovës duhet të fillojnë të punojnë së bashku për të gjetur një mënyrë për të adresuar rënien e orëve të mësimit të gjuhës frënge në mbarë vendin. Ky duhet të jetë hapi i parë duke e ditur që mund të llogarisim në përkrahjen e Institutit francez të Kosovës të porsaformuar në Prishtinë, për të identifikuar së bashku mënyrat më praktike dhe efektive të suksesit.
Për më tepër, mendoj se mekanizmi përcjellës i Organizatës Ndërkombëtare të Frankofonisë mbi “Gjuhën frënge në diversitet”, i krijuar në Samitin e Djerba-s në vitin 2022, do të ishte shumë i dobishëm për të përgatitur më mirë Kosovën për samitin e ardhshëm. Në këtë drejtim, i jam mirënjohës shteteve anëtare të organizatës, të cilat muajin e kaluar ritheksuan mbështetjen e tyre për Kosovën në vazhdimin e këtij rrugëtimi dhe në përpjekjet tona drejt anëtarësimit të plotë.
Siç thashë edhe më herët, potenciali i plotë i të mësuarit të gjuhës frënge nuk është shfrytëzuar ende si duhet në të gjitha dimensionet e saj. Unë vetë jam i pakënaqur që kam lexuar kaq shumë autorë, filozofë, shkrimtarë dhe sociologë francezë, por asnjëherë drejtpërdrejt në frëngjisht. Dhe e di që me z. Glauk Konjufcën ndajmë të njëjtën ndjenjë e përshtypje sa i përket letërsisë dhe kinemasë franceze, edhe pse ky zhgënjim i yni kompensohet deri diku nga kënaqësia që vjen kur shohim sa shumë është përkthyer letërsia franceze në shqip si dhe nga marrëveshja e arritur për bashkëprodhim ndërmjet qendrës kinematografike përkatëse të Kosovës dhe të Francës”, ka thënë Kurti ndër të tjera
